Achtergrond spraakassistenten: de mogelijkheden en toepassingen van spraakbediening

25 december 2017 + 10 minuten 0 Reacties
Harman-Invoke

Van Hi-Fi tot de verwarming, alles valt te bedienen met een simpele gesproken opdracht. Maar wat is er op dit ogenblik echt al mogelijk?

Het aantal spraakassistenten (ook: intelligente of virtuele assistenten) is behoorlijk groot aan het worden. Iedereen wil een eigen helper ontwikkelen die gebruikers het gevoel geeft dat ze met een virtuele persoonlijkheid communiceren terwijl ze toestellen bedienen of om informatie vragen. Het gaat niet enkel om het feit dat je kunt spreken tegen deze assistenten, maar ook om het feit dat er een zekere intelligentie aanwezig is. Net zoals wanneer je aan de buurman vraagt: “Gaat het straks regenen?”, zonder uit te leggen wat ‘straks’ betekent of over welke locatie het gaat, kun je aan een intelligente assistent de vraag “welk weer wordt het vandaag?” stellen. Je krijgt dan een antwoord zoals “In Amsterdam is het vandaag bewolkt, met in de namiddag een grote kans op regen”, omdat je locatiegegevens aangeven dat je in die stad vertoeft. Je hoeft het niet expliciet te zeggen. Thuis kun je gewoon vragen om “de woonkamer aan te zetten”. De assistent weet dat je hiermee verwijst naar de Hue-lampen die onder die naam gegroepeerd zijn.

Het klinkt gewoon ongelooflijk, een technologie die recht uit een science-fictionfilm is ontsnapt. De voorbeelden die we geven zijn ook reëel. Maar wat kun je er meer mee? Specifiek, wat is er echt mogelijk als het gaat om het aansturen van smart home- en AV-apparaten? Daar kijken we in dit artikel naar.

Welke spraakassistenten zijn er?

Siri van Apple is wellicht de bekendste, op de voet gevolgd door Alexa. De assistent van Amazon is in de V.S. populair, bij ons minder. Dat kwam vooral omdat Amazon tot heel recent Alexa en de bijhorende producten niet aanbood in de Benelux. Eind 2016 kwam daar echter verandering in. Puur in termen van bekendheid is Siri nog altijd de grootste. Dat komt voornamelijk omdat Apple heel vroeg begon met het bundelen van Siri op iPhones en iPads. Het bedrijf zorgde er ook voor dat Siri een zeker karakter kreeg, onder meer door het inbouwen van allerlei Siri-geintjes – die daarna online veel aandacht kregen.

Maar bij Siri en Alexa stopt het zeker niet. De Google Assistant heeft geen ‘identiteit’ zoals de meeste assistenten en krijgt daardoor wat minder aandacht, maar dat staat zijn forse opmars niet in de weg. Het helpt Google enorm dat hun Android op miljoenen smartphones, tablets en televisies present is, waardoor de Google Assistant snel uitgerold kan worden naar nieuwe toestellen.

Op gelijke wijze gebruikt Microsoft zijn Windows-platform om Cortana te pushen. Het helpertje van Microsoft is zeker niet de meest gebruikte, omdat het schijnbaar moeilijk valt om te ontsnappen aan de pc. Er zijn weinig andere apparaten die Cortana ondersteunen. Eén ding heeft Microsoft wél mee: Cortana is een mooie knipoog naar de AI in de succesvolle Halo-gamereeks, en heeft daardoor van alle virtuele assistenten het meeste een smoel.

Minder bekend of nog niet helemaal klaar voor gebruik door het grote publiek zijn Bixby van Samsung (te vinden op heel wat Samsung-telefoons), Mycroft (een open source voice assistant gesteund door Ubuntu-uitvinder Cannonical) en Facebook M.

Slimme speakers en spraakassistenten

We gaan het in dit artikel even niet hebben over het gebruik van de intelligente assistenten voor het opvragen van informatie en communicatie. We concentreren ons hoe je met deze intelligente assistenten andere apparaten kunt aansturen. Laten we beginnen met de productcategorie die heel nauw samenhangt met heel wat AI-helpers: slimme speakers. Of anders gezegd: draadloze speakers met een microfoon. Al deze speakers kun je gebruiken om muziek te beluisteren – uiteraard – maar functioneren ook als toegangspoort tot een slimme assistent.

De uitvinder van de slimme speaker is Amazon. In tegenstelling tot Apple en Google heeft de webwinkel een veel kleinere aanwezigheid op mobiele toestellen en andere apparaten. Ja, Amazon heeft zijn Fire-tablets, Kindle-lezers en Fire TV-streamers, maar een echte Amazone-smartphone is er niet. En dat is een serieuze hinderpaal als je een intelligente assistent naar zoveel mogelijk mensen wil brengen. De telefoon met zijn ingebouwde microfoon en rekenkracht is immers een perfecte thuis voor een AI – al werken bijna alle intelligente helpers via de cloud. Daarom bedacht Amazon een reeks toestellen die er voor zorgen dat consumenten bijna zonder nadenken toch Alexa in huis halen. Best slim gezien van Jeff Bezos, want hij verleidde consumenten met draadloze speakers die vanwege hun streamingmogelijkheden al interessant genoeg waren. Dat Alexa ingebouwd was, werd pas later echt de kers op taart. Het duurde namelijk even vooraleer je echt iets kon doen met de Amazon-assistent. Inmiddels heeft Amazon al verschillende generaties van deze Echo-speakers en verschillende modellen. Er zijn doorheen de jaren ook nieuwe types verschenen, zoals de Echo Show (met een display), de Echo Spot (met display, meer bedoeld als alarmklok) en de Echo Dot (een basis-ontvanger voor stemontvanger).

Slimme speakers staan op de vooravond om een echte hype te worden. Google heeft zijn Google Home en de Home Mini, Apple brengt binnenkort de HomePod uit. De echte doorbraak is echter dat veel audiomerken mee op de kar springen. Harman Kardon, JBL, Panasonic, Sony, Ultimate Ears… We sommen maar enkelen op. De meeste onder hen ondersteunen Alexa, maar hier en daar vind je ook speakers die samenwerken met Google. Zoals de Sony LF-S50G die op IFA werd getoond. De Harman Kardon Invoke is voor zo ver we weten de enige die inhaakt op Microsofts Cortana.

De grootste naam in draadloze speakers en multiroom is natuurlijk Sonos. Met de lancering van de ONE speelt Sonos ook in het AI-spel mee, door Alexa te ondersteunen. Interessant genoeg zegt het bedrijf dat het niet slechts één AI wil ondersteunen. Net zoals hun speakers samenwerken met meerdere streamingdiensten, wil Sonos dat de gebruiker moet kunnen kiezen uit verschillende intelligente assistenten. Een positieve stap, want het is momenteel moeilijk te zeggen welke AI de breedste ondersteuning voor AV-apparaten en domotica gaat hebben.

Brug naar andere slimme producten

Om bijvoorbeeld je HUE-lampen te bedienen met een stemcommando, moet er een brug voorzien zijn tussen de intelligente assistent en de HUE-hub. Bij Amazon heet zo’n softwarebrug een Skill, bij Google een Action, bij Apple loopt dat via HomeKit. In de praktijk moet je bij Google en Apple in een app (Home voor Google, Woning voor Apple) zoeken naar accessoires en toestellen die inhaken op het platform. Belangrijk is dat je alle betrokken apparaten (zoals een Hue-hub) voorzien zijn van de nieuwste firmware. Bij Alexa is het proces iets complexer. In de Alexa-app of via alexa.amazon.com activeer je eerst de relevante skill (bijvoorbeeld die van Hue), waarna je Alexa moet vragen om nieuwe toestellen te detecteren. Daarna kun je in principe met het juiste commando het nieuwe apparaat (of apparaten) bedienen. Dit is iets omslachtiger, maar heeft als voordeel dat je meer kunt instellen. Zo kun je via de Alexa-app een Groep definiëren die bijvoorbeeld zowel slimme lichten als een audiotoestel bevat, zodat je met één spraakcommando alles kunt inschakelen.

Waar Alexa de lijm is tussen verschillende smart home-apparaten, zit het bij Apple toch wat anders in elkaar. Siri bedient HomeKit – en dat is het aparte platform van Apple om domotica aan te sturen. Eén gevolg is dat je voor HomeKit een hub moet voorzien. Dat kan een nieuwe Apple TV zijn of een iPad die minstens iOS 10 draait. Let wel: deze iPad moet in het huis blijven als je met tijdschema’s wil werken. Zodra de iPad met je mee gaat, stopt de controle over gekoppelde smart home-toestellen.

Taalondersteuning blijft een beperking

De grootste hinderpaal op dit moment is de gebrekkige taalondersteuning voor gesproken Nederlands. Alexa moet je in het Engels of het Duits toespreken, Siri verstaat wel Nederlands maar niet voor alle toepassingen en Google Assistant heeft het eveneens nog lastig met onze taal. Dat zorgt toch wel voor wat problemen, zelfs als je bereid bent om in het Engels een commando te uiten. Stel dat je in de woonkamer een aantal Hue-lampen hebt, waarvoor een scène ‘tv-kijken’ gedefinieerd is. Je kunt dan wel aan Alexa vragen om ‘turn on the woonkamer’, maar die ‘woonkamer’ gaat wellicht meer verkeerd dan juist geïnterpreteerd worden. Je moet dan al gauw kamers hernoemen naar iets in het Engels. Siri, die wel Nederlands verstaat, heeft op dat vlak toch een streepje voor.

Audio en video

Als je audiotoestellen en tv’s wil bedienen met je stem, kom je snel tot de conclusie dat je een Echo Dot of ander Alexa-apparaat in huis moet halen. Het Amazon-platform heeft duidelijk de breedste ondersteuning voor het AV-segment. Het is natuurlijk nog altijd vroeg dag en mogelijk halen Siri en Google Assistent hun achterstand in.

De Alexa-ondersteuning door Sonos is behoorlijk goed, zeker sinds een recente update die het afspelen van muziek via Spotify mogelijk maakt. Hierdoor kun je ook als Belg of Nederlander (in het Engels) aan een Sonos One of via bijvoorbeeld een Echo Dot vragen om muziek te spelen. Je kunt daarnaast ook multiroom-functies activeren (speel X in kamer Y) en volume regelen. Alle stembevelen vind je op deze pagina.

Sinds kort is er ook een Alexa-skill beschikbaar voor het HEOS-platform. Best interessant, want je kunt het ook gebruiken voor een aantal functies op Denon- en Marantz-receivers. Zo kun je receivers inschakelen met een stemcommando en ingangen selecteren (bijvoorbeeld ‘Switch to Blu-ray on Denon’). Gek genoeg kan het nog niet dat je muziek selecteert en afspeelt via Spotify – dat zou na een toekomstige update van de skill wel kunnen. Hier vind je een lijst van alle mogeljike commando’s.

Zowel de Sonos- als HEOS-skill geven goed aan waar de complexiteit ligt als het gaat om streaming. Je kunt bij Sonos bijvoorbeeld geen eigen muziekbestanden of muziek via een andere streamingdienst afspelen met een stemcommando, zelfs al heb je een abonnement en is die dienst geconfigureerd op Sonos. Ook bij HEOS kun je geen muziek selecteren via Tidal, nochtans wel aanwezig in de HEOS-app. Dat komt omdat je enkel muziek kunt streamen via diensten die Amazon ondersteunt, ongeacht wat er mogelijk is via de hardware waarop je luistert. Amazon focust vooral op zijn eigen muziekdienst en op enkele Amerikaanse diensten. Spotify is gelukkig wel present, maar ben je gebruiken van Deezer, Tidal of Qobuz? Dan is er geen manier om die diensten via stemcommando’s te besturen.

Ook Yamaha brengt Alexa-ondersteuning naar zijn MusicCast-toestellen. Zo zijn er bijzonder veel, want MusicCast is inmiddels op tientallen Yamaha-modellen present. Zowel soundbars, AV-receivers en andere audiotoestellen kun je bedienen, incluis op vlak van multiroom. We hebben deze integratie al meermaals in demo ervaren, maar het is nog wachten op de eigenlijke release van deze MusicCast-update. In de wandelgangen horen we dat de releasedatum 25 december is – dus misschien is de update er al terwijl je dit leest! Alexa-skills zijn er ook voor Bose en Libratone.

En tv’s dan? Je mag om te beginnen niet vergeten dat tv-fabrikanten als Samsung en LG al heel vroeg begonnen te experimenteren met standalone-spraakbediening. Op sommige toestellen is het zelfs nog present, maar vaak wat verborgen en slechts bij bepaalde delen van de interface bruikbaar. Sony is de enige die momenteel Alexa ondersteunt, hoewel er wel een officieuze skill bestaat voor Samsung-tv’s (al vereist die wel nog bijkomend een Raspberry Pi). Samsung heeft dan wél weer een skill voor een aantal van zijn soundbars, zoals de HW-MS650 en HW-MS750. Helaas met geen ondersteuning voor Spotify. Heb je een tv van Philips of Sony met Android TV? Dan kun je sinds het najaar wellicht ook stemcommando’s gebruiken, met dank aan Google.

Er is trouwens een mooie tussenoplossing om toch heel wat stemongevoelige AV-apparaten te bedienen met stemcommando’s. En dat is werken met een universele remote die Alexa of Google Assistant kent. Er zijn twee merken die dat bieden: Logitech en AnyMote. Voor het eerste heb je een Harmony-product nodig dat met een hub werkt, zoals Ultimate. Het tweede werkt met elke smartphone met een IR-blaster (die dan wel in de buurt van het te bedienen apparaat moet zijn) of de eigen Any Mote IR-hub. Het interessante aan beiden is dat je scènes kunt definiëren (om bv de tv en Blu-ray in te schakelen en meteen de lichten te dimmen) en apparaten ook over WiFi en via IP kunt aansturen. Zo kun je met een stemcommando zelfs een versterker met IP-aansturing bedienen, zoals een Hegel Röst. Hoewel dit wat geknutsel vereist, hebben we dit specifiek voorbeeld al eens in de praktijk werkend gekregen.

Spraakassistenten in het smart home

Als het gaat om pure smart home-toepassingen die je met de stem kunt bedienen, dan kom je meer tegen dan je zou verwachten. Ook hier heeft Amazon een duidelijke voorsprong, al zijn er wel een groeiend aantal HomeKit-compatibele toestellen op de markt. Een mooi overzicht vind je bij Apple op de website.

Een heel aantal van deze apparaten kun je ook via Siri aansturen, zoals Hue- en Nanoleaf-verlichting. Het aanbod is zeker niet beperkt tot slimme lampen, maar omvat ook smart home-ecosystemen zoals de Z-Wave-toestellen van Fibaro en de thermostaten van Honeywell en tado.

Ook Google timmert aan de weg. Dat je via Google Assistant een Nest-thermostaat kunt aansturen, is niet zo verrassend – Nest is onderdeel van Alphabet, waar ook Google onderdeel van is. Maar ook Samsungs SmartThings (officieel nog altijd niet bij ons verkrijgbaar, maar wel interessant omdat zowel Zigbee als Z-Wave present zijn), Honeywell, Nanoleaf, TP-Link en Philips zijn te bedienen.

De voorsprong van Alexa, die vertaalt zich naar ongeveer 814 skills, hier te raadplegen. Daarvan zijn een heel aantal niet gerelateerd aan smart home of AV, maar toch verrassend veel. De ‘usual suspects’ Hue, Honeywell en Nest zijn uiteraard weer van de partij. Boeiender is de aanwezigheid van grote domoticaplatformen, zoals Control4, openHAB en Crestron, en meer doe-het-zelf-systemen zoals Fibaro en Belkins Wemo. Via deze systemen kun je immers compatibele smart home-apparaten aansturen die misschien niet rechtstreeks samenwerken met een slimme assistent.

Conclusie

We hebben het hier vooral gehad over wat mogelijk is en welke koppelingen er mogelijk zijn tussen intelligente assistenten en je AV-materiaal en smart home-apparaten. Het is je wellicht duidelijk geworden dat het nog een heel fragmentarisch verhaal is. Er komt best wat puzzel- en opzoekwerk bij kijken, gewoon om te ontdekken wat met wat samenwerkt. Alexa is op dit moment het meest beloftevolle platform, met een brede ondersteuning voor veel toestellen (al hebben de Alexa-skills vaak betrekking op producten uit de V.S.). Maar de ontbrekende ondersteuning voor Nederlands en – als het gaat om audiotoestellen – de halfbakken ondersteuning voor streamingdiensten kunnen een probleem zijn. Apple staat ook betrekkelijk sterk, al heeft de HomeKit-aanpak toch wat nadelen. AV-ondersteuning is ook heel beperkt, behalve via de Apple TV. Google moet nog duidelijk aan een inhaalbeweging beginnen, want vooralsnog kun je maar relatief weinig bedienen met stemcommando’s. Op AV-vlak is de Android TV wel een belangrijk platform, waardoor spreken tegen je tv hier wel mogelijk wordt.

Lees meer over het bedienen van je smart home en waar je op moet letten bij het kopen van smart home-producten in ons tips en advies-archief.

Reacties (0)